5 συμβουλές για την εξ' αποστάσεως διδασκαλία 2020

Καθώς οι μέρες περνάνε και η πανδημία του covid-19 δεν μας επιτρέπει να μπούμε ξανά στις τάξεις σύντομα, το Υπουργείο Παιδείας ανακοίνωσε την εφαρμογή της εξ' αποστάσεως εκπαίδευσης.

Πως όμως μπορεί να εφαρμοστεί αυτό το μοντέλο στην ελληνική εκπαιδευτική πραγματικότητα;

Είναι αλήθεια πως οι περισσότεροι δάσκαλοι, αν όχι όλοι, έχουν εμπειρία από την εξ' αποστάσεως διδασκαλία ως εκπαιδευόμενοι σε κάποιο μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών ή επιμόρφωση (π.χ. Β1 ΤΠΕ, Β2 ΤΠΕ), και γι' αυτούς η μετάβαση σε αυτό το μοντέλο δεν θα είναι δύσκολη. Είναι μικρός ο αριθμός των εκπαιδευτικών που δεν έχουν και τόσο καλή σχέση με την τεχνολογία. Αν αισθανόμαστε ανασφάλεια, είτε γιατί είναι διαφορετική η θέση του εκπαιδευτή από αυτή του εκπαιδευόμενου, είτε γιατί δεν έχουμε εμπειρία από αυτό το μοντέλο διδασκαλίας, η εξ' αποστάσεως διδασκαλία δεν είναι κάτι που πρέπει να μας τρομάζει.

Αυτό που χρειαζόμαστε είναι απλά περισσότερη και σωστή οργάνωση.

Παρακάτω σας προτείνω μερικά σημεία-κλειδιά που θα πρέπει να έχουμε στο νου μας για να κυλίσει ομαλά η νέα περίοδος διδασκαλίας από το σπίτι.

Επικοινωνία με το προσωπικό

Πολύ σημαντική είναι η αρχικά, η επικοινωνία με τους συναδέλφους μας στο σχολείο και γι' αυτό θα πρέπει να έχουμε μία "σταθερή" πλατφόρμα για την επικοινωνία με το προσωπικό του σχολείου μας. Με άλλα λόγια έναν "γραφείο καθηγητών" που θα μπορούμε να ανταλλάσσουμε απόψεις και υλικό χρήσιμα για το μάθημά μας, αλλά και διάφορες άλλες ανακοινώσεις. Πιστεύω πως η αποστολή email (μία πρακτική που χρησιμοποιούν τα περισσότερα σχολεία για την επικοινωνία με το προσωπικό τους) θα ήταν δύσχρηστη σε αυτή την περίπτωση.

Ξεκινώντας από τις πιο απλές λύσεις, μία επιλογή θα ήταν η δημιουργία μίας κλειστής ομάδας στο facebook ή στο viber ή σε οποιοδήποτε άλλο μέσω κοινωνικής δικτύωσης που επιτρέπει τη δημιουργία ομάδων και το διαμοιρασμό αρχείων.

Μία άλλη λύση που χρησιμοποιείται από άλλες χώρες, όπως τις Η.Π.Α., την Ιαπωνία, την Ιταλία και τη Νότια Κορέα, είναι το Microsoft Teams. Η πλατφόρμα αυτή δίνει τη δυνατότητα να δημιουργήσουμε τόσο "γραφεία καθηγητών", όσο και τάξεις για τους μαθητές μας. Διαβάστε σχετικά εδώ.

Ασύγχρονη επικοινωνία με τους μαθητές

Θα χρειαστούμε επίσης μία πλατφόρμα για την ασύγχρονη (εργασίες για το σπίτι) επικοινωνία μας με τους μαθητές. Μία επιλογή είναι η δημιουργία τάξης στο Microsoft Teams που αναφέρω παραπάνω, ή το Google Classroom που είναι αρκετά εύχρηστο και λιτό ως περιβάλλον. 

Ωστόσο, οφείλω να αναδείξω και την πλατφόρμα του Υπουργείου Παιδείας e-me, καθώς πρόκειται για μια πολύ όμορφη προσπάθεια και προσφέρει τις ίδιες και περισσότερες δυνατότητες σε σχέση με τις άλλες δύο πλατφόρμες. Και στις τρεις πλατφόρμες υπάρχει η δυνατότητα δημιουργίας ανακοινώσεων για τους μαθητές, η ανάθεση εργασιών σε online επεξεργάσιμα έγγραφα (word online, powerpoint online, sway, googledocs, googleslides κ.α.), αλλά και η δημιουργία τεστ με τη μορφή κουίζ (Microsoft Forms, Google Forms). Ωστόσο, το e-me πηγαίνει ένα βήμα παραπέρα και μας δίνει τη δυνατότητα δημιουργίας ασκήσεων συμπλήρωσης κενών, σωστού/λάθους, εικόνας με σημαντικά σημεία που θέλουμε να προσέξουν οι μαθητές μας, παιχνίδια μνήμης, ασκήσεις σημείωσης λέξεων, και πολλά άλλα πολύτιμα εργαλεία! Μπορείτε ακόμη να δημιουργήσετε μία παρουσίαση για το μάθημά σας, να καταγράψετε ήχο και εικόνα ή να αναθέσετε μία άσκηση ορθογραφίας.

Σύγχρονη επικοινωνία με τους μαθητές

Δεν μπορούμε όμως, να αναθέτουμε μόνο εργασίες και σελίδες για διάβασμα στους μαθητές μας. Απαραίτητη είναι και η σύγχρονη επικοινωνία, μία μορφή επικοινωνίας που δυστυχώς δεν υποστηρίζεται από την πλατφόρμα e-me. Για το λόγο αυτό, πολλές εταιρείες που διαθέτουν τέτοιες πλατφόρμες σπεύδουν και τις παραχωρούν δωρεάν στο Υπουργείο Παιδείας προκειμένου να εξυπηρετηθεί η εκπαιδευτική κοινότητα. Στις πλατφόρμες αυτές, που δεν είναι απλά μία βιντεοκλήση, οι εκπαιδευτικοί έχουμε τη δυνατότητα να μοιραζόμαστε την οθόνη του υπολογιστή μας και τον ήχο μας, ώστε να μπορούμε να δείξουμε στους μαθητές μας παρουσιάσεις, εφαρμογές, έγγραφα, βίντεο και άλλο υλικό που έχουμε ετοιμάσει για το μάθημα, ενώ άλλες εφαρμογές για τον υπολογιστή, όπως το  OpenBoard μας δίνει τη δυνατότητα να σημειώνουμε πάνω στην οθόνη μας όπως θα γράφαμε πάνω στον πίνακα. 

Ακόμη, οι πλατφόρμες αυτές μας δίνουν τη δυνατότητα να καταγράψουμε τη συνάντηση αυτή ώστε οι μαθητές να μπορούν να την ξαναδούν όποτε το χρειαστούν, αλλά και οι μαθητές που δεν μπόρεσαν να συνδεθούν εκείνη τη δεδομένη στιγμή, να έχουν τη δυνατότητα να δουν τη συνάντηση όποτε μπορέσουν.

Μπορούμε ακόμη, να δημιουργήσουμε ομάδες, να δώσουμε το λόγο και την εικόνα σε κάποιο μαθητή, να αφήσουμε σημειώσεις στο chat και οι μαθητές να σηκώσουν το "χεράκι" τους για να τους δώσουμε το λόγο.

Αυτό που έχουμε να κάνουμε σαν εκπαιδευτικοί είναι να ετοιμάσουμε το μάθημα της επόμενης ημέρας κρατώντας σημειώσεις ως προς το ποιες σελίδες του ηλεκτρονικού βιβλίου θα παρουσιάσουμε στους μαθητές, ποιες εφαρμογές μπορεί να χρειαστούμε από το Φωτόδεντρο, ποιες ιστοσελίδες θέλουμε να δείξουμε στους μαθητές και να ετοιμάσουμε τις ασκήσεις που θέλουμε να τους αναθέσουμε για το σπίτι. Με άλλα λόγια, να ετοιμάσουμε ένα πλάνο ροής του μαθήματος, και να έχουμε ανοιγμένες στον browser μας τις σελίδες που θα χρειαστούμε, ώστε να μη χάσουμε πολύτιμο χρόνο στο να ψάχνουμε το υλικό μας εκείνη τη στιγμή. Αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα οι μαθητές να βαρεθούν ή και να "χαθούν" και συνεπώς να μη παρακολουθήσουν το μάθημα. Αυτό θα πρέπει όσο είναι δυνατόν να το αποφύγουμε, καθώς δεν έχουμε τη δυνατότητα να δούμε "ποιος χαζεύει έξω από το παράθυρο". Ένα καλό tip για να βεβαιωθούμε ότι οι μαθητές μας συμμετέχουν και παρακολουθούν στο μάθημα, είναι οι συχνές ερωτήσεις προσωπικά σε κάθε μαθητή, αλλά και ερωτήσεις που ζητάμε από τους μαθητές να "σηκώσουν το χεράκι".

Μία ακόμη συμβουλή για καλή οργάνωση είναι να δώσουμε στους μαθητές μας μία ώρα επικοινωνίας, κάτι σαν τις ώρες γραφείου ή ώρες συνεργασίας, ώστε να μπορούν να επικοινωνούν μαζί μας, είτε τηλεφωνικά, είτε μέσω της πλατφόρμας ασύγχρονης εκπαίδευσης που χρησιμοποιούμε, για να μπορούμε να λύσουμε τις απορίες τους.

Καλό θα ήταν επίσης, να δημιουργήσουμε ένα έγγραφο-οδηγό προς γονείς και μαθητές για το πως θα γίνεται η εξ' αποστάσεως εκπαίδευση, τι απαιτήσεις έχουμε και τι υποχρεώσεις έχουν οι μαθητές. Έτσι, δεν θα χρειάζεται να απαντάμε συνεχώς σε ερωτήσεις διαδικασιών.